Kurşun kalemden ilk kez 1565 yılında, Conrad Gesner tarafından bahsedilmiştir. O yıllarda grafitin bir kurşun türü olduğu düşünülmüş fakat Gesner, ilerleyen zamanlarda grafitin bir mineral olduğunu bulmuştur.

Grafit parçalarını ilk kez 1. yüzyılda Sibirya Türkleri kullanmış ve buna ‘Kara Taş’ demişlerdir. Türklerden de Ruslara Карандаш (karandaş) adı ile geçmiş ve İsviçreli ‘Carandache’ markası da ismini buradan almıştır.

İlk kalem taslakları 15. yüzyılın başlarında Borrowdale Klisesi, Cumbria; İngiltere yakınlarındaki Seathwaite’de çıkmıştır. Koyunları işaretlemek için son derece saf, sağlam ve kolay şekil alabilmesi grafitin kullanılmasında büyük rol oynamıştır. Zamanla grafitin farklı alanlarda kullanılmaya başlanması değerinin artmasını sağlamıştır. Grafitin ilk hali çeşitli formlarda etkisini kaybettiği için kullanışsız olduğu fark edilmiş ve ilerleyen zamanlarda grafit farklı yöntemlerle kullanılmıştır. Başta yünlerle devamında ise sopalar ile kullanılan grafit, artık günümüzde kullandığımız kalem haline benzemeye başlamıştır.

Tahta tutaklar eklenerek günümüzdeki kalem görüntüsünün büyük bir çoğunluğu tamamlanmıştır. İlk tutakları ekleme fikrini İtalyanlar öne sürmüş ve ilk tutaklar çokgen şeklinde, grafitin üstüne kare prizmanın eklenmesi ile yapılmıştır. Fakat çok kullanışlı olmadığı fark edildiği için zamanla gelişmiş ve değişmiştir.

Simonio ve Lyndiana Bernacotti isimli iki marangoz, yaptıkları parçaları işaretlemek için ilk modern ahşap çubuklu kalemi geliştirmişlerdir. Bunun öncekilerden farkı, oval ve daha düz bir kalem olmasıyla birlikte daha rahat kullanılabilmesidir. Bu fikir üzerine ilk olarak ardıç ağacından çukurlu bir çubuk ile üretilmiş ve kısa sürede yeni teknikler keşfedilmiştir. İki ahşap yarısı grafit takılı ve diğer iki yarısı da sonradan yapıştırılmış sopa bu tekniklerden biridir. Zamanla daha da gelişerek günümüzdeki halini alan kurşun kalemi hemen hemen herkes doğduğu günden itibaren değişik formlarda kullanmış ve uzun bir süre daha kullanmaya devam edecek gibi duruyor.

Hazırlayan: Vasfi Uğur Kökalp