İlk defa 19. yüzyılda İtalyan bilim insanı Giovanni Schiaparelli tarafından 22 cm’lik bir teleskop kullanılarak Mars yüzeyinde keşfedilen Olympus Mons, Güneş sistemindeki en yüksek dağdır. Bu dağ, aynı zamanda bir volkandır. Latince isminin de mevcut olmasıyla birlikte daha çok Olympus Mons olarak anılır. Olympus, ismini Antik Yunan mitolojisinde tanrıların yaşadığı efsanevi dağdan almaktadır. Dünya üzerindeki pek çok dağın hikayesini oluşturan efsaneye Uludağ’ın hikayesi de örnek olarak verilebilir.

Mars’taki Oympus Mons’un büyüklüğünün yanında Dünya’daki dağların boyut olarak küçük tepeciklerden farkı yoktur. Olympus Mons’un Mars’ın sıfır kot seviyesine yüksekliği, 21.287 metredir. Mars’ta deniz bulunmamasından ötürü başka bir referansın gerekliliğiyle bu seviye, Mars ekvatorunun ortalama yüksekliği olarak kabul edilmektedir. Olympus Mons, yüksekliği Mars’ın kot seviyesi olarak ele alınırsa Dünya’daki en yüksek dağ olarak kabul edilen Everest’in 2,5 katı olduğu görülecektir. Yakınında bulunduğunuzda olduğundan daha da yüksek görünecek olan dağ, aynı zamanda oldukça geniştir. Bu genişlik 500-600 km arasında değişkenlik gösterse bile ortalama olarak İtalya kadar bir alanı kapladığı söylenebilir.

Olympos Mons, kilometrelerce yükseklikte dik yamaçlara sahiptir. Bu yamaçlar hızlı bir şekilde yükselse de geniş zirvesi, hafif eğimlerden oluşmaktadır. Gezegenimizde tektonik plakaların hareketiyle volkanlar meydana gelir. Volkanlarda yüzeye lav çıkışının mümkün olduğu noktalar zaman içerisinde hareket ederler. Milyonlarca yıllık süreçte, volkan sürekli aynı nokta üzerinde aktif kalmaz. Bunun yanı sıra Dünya’da jeolojik etkilerle ortaya çıkan yükseltiler, atmosfer ve özellikle su döngüsünün etkisiyle erozyona uğrayarak zamanla aşınıp küçülmeye başlar. Çok zayıf bir atmosfere sahip olan Mars’ta böyle bir etki görülmediği için Olympus, bu kadar büyük kalabilmeyi başarabilmiştir.

Tharsis Montes bölgesinde 12 adet aktif volkan bulunmaktadır. Bu aktif volkanlar, Dünya’da yer alan volkanlardan 100 kat daha güçlü bir yapıya sahiptirler. Bunlar arasında en büyük volkan ise Olympus’tur. Ayrıca Ascraeus Dağı’nın tam olarak 14.900 metre

, Elysium Dağı’nın 12.600 metre, Arsia Dağı’nın ise 11.700 metre yüksekliğe sahip olduğu bilimsel kaynaklar tarafından doğrulanmıştır.

Hazırlayan: Ayşula İrem Aydın