Güneş sistemimizin en büyüğü, hidrojen ve helyumdan oluşan altmış yediden fazla uydusuyla gökyüzündeki en parlak cisimlerden biri olan Jüpiter, ismini Roma’nın yüce tanrısından alır. Jüpiter Ay ve Venüs’ten sonra gökyüzündeki en parlak cisimdir. Güneş’in binde biri kütleye sahiptir. Meteorları, kuyruklu yıldızları kendine çekerek adeta Güneş sistemimizin süpürgesi görevini yapmaktadır.

En büyük kütleye sahip olması ile “Gaz Devi” olarak nitelendirilmektedir. Bu şekilde adlandırılması yaklaşık olarak %89 Hidrojen, %10 Helyum, 0.3 Metan ve çok düşük miktarda amonyak, döterid, etan, su ve diğer ağır metallerden oluşmasından kaynaklanmaktadır. Çok düşük miktarda olması kafamızı karıştırmasın; Jüpiter’in sahip olduğu sülfür, demir, bakır gibi elementlerin miktarı aslında Dünya’nın kütlesinden bile fazladır.

Sahip olduğu büyük ve fazlasıyla üne sahip olan kırmızı leke, Galileo’nun gözlemlerinden beri bilinmektedir. NASA’nın meşhur Hubble adındaki teleskobu 2014 yılında gezegenin fotoğrafını çekerken Jüpiter’in onlara doğru baktığını fark ettiler. Gezegenin ekvatorunun 22 derece güneyinde, antisiklonik fırtınanın ortasında bir karartı gördüler. Bu fırtına kalıcı fırtına olarak adlandırılmakta ve “Kırmızı Dev Nokta” denmektedir. Kızılötesi verilerden alınan bilgilere göre büyük kırmızı lekenin gezegenin diğer kısımlarından daha soğuk olduğunu gösterilmektedir. Büyük ve yoğun gaz kütlesinden oluşumu sebebiyle atmosferdeki yeri tam tespit edilememiştir. Jüpiter’in Kelvin-Helmholtz mekanizmasına sahip olması, Güneş’e göre daha fazla enerji yaymasına neden olur.

Aslında Jüpiter hala oluşum evresindedir. Tek halkalı olduğu zannedilirken şu an kendi halka sistemine sahip olduğu bilgilerine ulaşabiliriz. Bu halkaların varlığını ilk defa 1979 yılında Voyager-1 keşfetmiştir. Halka sisteminin soluk renkli ve tozdan oluşmasının yanı sıra dört ana bölümü de mevcuttur. Adrastea ve Metis uydularından arta kalan tozlardan içteki Halo halkası ve ana halka oluşmuştur. Amalthea ve Thebe uydularının parçalarından dışarda bulunan Gossamer halkaları meydana gelmiştir.

Jüpiter yaşamak için pek uygun bir yer değil fakat uydular konusunda bu söylenemez. Europe Güneş sisteminde Dünya dışında yaşam olma ihtimalinin yüksek olduğu biliniyor. Jüpiter’in buzlarla kaplı yüzeyinin altında yaşam izlerini göreceğimiz kocaman bir okyanus bulunuyor.

Hazırlayan: Ayşula İrem Aydın