Mors Alfabesi ya da Mors Kodu Amerikalı ressam Samuel Morse tarafından 1835 yılında icat edildi. 1810 yılında Yale Üniversitesi’nden mezun olan Morse, elektrik alanına olan ilgisini fark ederek New York Üniversitesi’nde elektromanyetik üzerine eğitimler aldı. 1832 senesinde yaptığı bir okyanus seyahatinde kimyacı Charles Jackson’ın anlattığı elektrikle ilgili son gelişmeleri duyunca kafasında elektrikli telgraf fikri oluştu. Hatta geminin kaptanına “Günün birinde telgraftan dünyanın harikalarından biri diye bahsettiklerini duyarsanız; 13 Kasım 1832’de Sully’de icat edildiğini hatırlayın.” dedi.

1837 yılında telgrafını tamamlayan Morse icadını hiçbir ülkeye kabul ettiremiyordu. Uzun uğraşlar sonucunda Amerikan Kongresi’nden destek almayı başardı ve kurduğu telgraf hattıyla 1844 yılında ilk mesajını, İncil’de geçen “What hath God wrought!” (Tanrı neler yaptı!) cümlesini asistanı Alfred Veil’e gönderdi. Mors sisteminin ilk hali uzun ve kısa sinyallerin birer sayıya ve sayıların da harflere karşılık gelmesiyle oluşturulmuştu. Bu sistem oldukça karışık ve kullanımı zahmetliydi. Alfred Veil daha basit olan, uzun ve kısa sinyallerin arasında duraklamaların da olacağı bir yöntem önerdi ve işte böylece günümüzde bile kullanılan Mors kodu ortaya çıktı. Amerika’nın ardından sırasıyla Almanya, Hollanda, Belçika, Rusya, İsviçre ve İspanya’da Morse, alfabesini kullanmaya başladı.

Mors kodunun icadıyla iletişim konusunda yeni bir çağ başladı diyebiliriz. Uzun mesafelerde en hızlı iletişimi sağlayan Mors kodu özellikle 2. Dünya Savaşı esnasında büyük bir önem taşıyordu. Savaş gemileri üsleriyle kolayca iletişime geçebilmiş, savaş uçakları düşman gemilerinin yerlerini hızlıca ihbar edebilmişti. Mors kodunun tercih edilmesinin sebeplerinden biri de radyo cihazları ile yayınlanmak istendiğinde çok basit bir düzenekle çalışabilir; yüksek cızırtılı, frekansı düşük ortamlarda bile rahatlıkla kullanılabilir olmasıydı.

Mors kodu sadece yazılan kodlarla değil, yanıp sönen ışıklarla, ses sinyalleri veya elektriksel atımlarla da kullanılabilmektedir. Günümüzde havacılık alanında, sahil güvenliği ve donanmalar arasında hala sıklıkla kullanılan Mors alfabesi bazı engelli insanların da iletişim kurmasını kolaylaştırmaktadır. Birçok telefon üreticisi Mors alfabesiyle uyumlu cihazlar üretmeye devam etmektedir. Hatta çoğumuzun duymuş olduğu Nokia’nın meşhur kısa mesaj sesi Mors koduyla yapılan Short Message Service (SMS) kelimesinin baş harflerini içermektedir.

Hazırlayan: Aylin Türk

— -… -.- / -… .-.. — –. / —… -.–.-