Kutladığımız o kadar çok özel gün var ki bazı özel günler o an aklımızdan çıkabiliyor ve unutulmaya yüz tutuyor. Hatta belki bazen böyle bir özel gün mü varmış bile diyebiliyoruz. Bu yazımızda, anlam ve önemi gerçekten büyük ve unutulmaması gereken günlerden 14 Mart Tıp Bayramı’na değineceğiz.

Türkiye’de tıp alanında çalışanlar için önem arz eden bu özel günde sağlık alanındaki karşılaşılan problemler, tehlikeler tartışılırken çalışanların tıbba katkıları da ödüllendirilir. Bu arada bu günün tarihi başka ülkelerde farklı olabiliyor. Mesela ABD’de ameliyatlarda genel anestezinin ilk defa kullanıldığı 30 Mart 1842 tarihinin yıldönümü; Hindistan’da ünlü doktor Bidhan Chandra Roy’un doğum ve ölüm yıldönümü olan 1 Temmuz günü “Doktorlar Günü” olarak kutlanır.

Peki, biz neden 14 Mart’ta kutluyoruz? Bu tarihin sebebi modern tıp eğitiminin ülkemizde bu tarihte başlamasıdır. Hatta 14 Mart’ı içine alan haftada bile kutlanmaya devam eder, çeşitli etkinlikler yapılır.

Sultan II. Mahmut 1826 yılında düzeni bozulmuş yeniçeri ordusu yerine yeni bir ordu kurmuştur. Ordunun hekime ve cerraha ihtiyacı olduğu kanaatini getirir. Hekimbaşı Mustafa Behçet Efendi de 26 Aralık 1826’da II. Mahmut’a yeni tıp okulunun kurulması yönünde birçok öneride bulunur ve bu düşüncesini onaylatır. Batılı anlamda ilk tıp mektebi olan, Tıphane-i Amire ve Cerrahhane-i Amire 14 Mart 1827 Çarşamba günü Şehzadebaşı’ndaki Tulumbacıbaşı Konağı’nda kurulmuş olup böylece 14 Mart tıp tarihimizde yerini almıştır.

1.Dünya savaşı sonunda 14 Mart 1919’da işgal altındaki İstanbul’da ilk kutlama yapıldı. O gün tıp okulu öğrencileri, Hikmet Boran’ın liderliğinde işgali protesto etti. Dr.Fevzi Paşa, Dr.Besim Ömer Paşa, Dr.Akil Muhtar gibi dönemin ünlü doktorlarının  destek verdiği bu protesto, tıp bayramında, tıp mesleğine gönül verenlerin yurt savunma hareketi olarak tarihe adını yazdı.

Türkiye’de 1929’den 1937’ye kadar bu bayram, 12 Mayıs tarihinde kutlanmaya başlandı. Bunun sebebi Bursa’daki Yıldırım Darüşşafaka’da ilk Türkçe tıp derslerinin başlamasıydı. Bu tarihte kutlanmaya başlamasından sonra ise 1976’da tekrar eski tarihine döndü.

Hazırlayan: Lina Çifçiyan