Adını Roma mitolojisindeki Şafak Tanrıçası Aurora’dan alan ve çoğumuzun Kuzey Işıkları olarak bildiği ışık gösterileri Kuzey ya da Güney Kutupları’nda meydana gelir. Bu nedenle Kutup Işıkları şeklinde de tanımlanır. Kuzey Kutbu’nda oluşanlara Aurora Borealis, Güney Kutbu’ndakilere de Aurora Australis adı verilir. Çoğunlukla Kuzey Işıkları ismiyle bilinmesinin sebebi ise Kuzey Kutbu’nun daha ulaşılabilir olmasıdır.

Aurora’nın öyküsü Güneş’te başlar. Yüzey sıcaklığı yaklaşık 5800 Kelvin olan Güneş’te neredeyse her dakika patlamalar gerçekleşmekte ve madde parçacıkları dağılmaktadır. Güneş’in kütle çekimi bu parçacıkları yüzeyde tutmaya yetecek kadar güçlüdür ancak çekirdekten uzaklaştığı halde sıcaklığı 10⁶ Kelvini bulan Korona Tabakasında parçacıklar öyle hızlara ulaşır ki kütle çekimini yenerek uzaya fırlar ve bir Güneş Rüzgarı yaratırlar. Dünya’nın manyetik alanı, rüzgarı büyük oranda saptırsa bile parçacıklar kutup noktalarından atmosfere girmeyi başarabilirler. Güneş’ten gelen bu yüklü tanecikler ile atmosferdeki oksijen ve azot moleküllerinin çarpışmasıyla fotonlar yayılır. O kadar fazla foton yayılır ki çıplak gözle görülebilen ışıklar oluşur. Oksijen molekülleri ile çarpışan parçacıklar kırmızı veya yeşil ışıklar meydana getirirken, azot molekülleriyle mavi ve mor ışık oluşturur. Yeşil en sık rastlanan Aurora rengi, kırmızı ise en nadir görülendir. Bu çarpışmalar çok sık olduğu zamanlarda geceleri Kutup Işıkları’nı izlemek mümkündür ancak gündüz görünmezler çünkü Güneş ışığından daha sönüktürler.

Eğer Dünya’nın manyetik tabakası olmasaydı sadece kutuplarda değil dünyanın her yerinde bu gösteriyi izleyebilirdik. Bu her ne kadar kulağa hoş gelse de manyetik tabaka olmasaydı Güneş’ten gelen bu radyoaktif parçacıklar yeryüzüne ciddi zararlar verebilirdi, hatta bazı bilim insanlarına göre Dünya’da yaşam dahi olmayabilirdi.

Orta çağda insanların tanrıdan gelen işaretler olarak da yorumladığı bu muhteşem ışık manzarasının başka hangi gezegenlerde, hangi şekillerde ve zamanlarda ortaya çıktığı hala merak konusudur.

Hazırlayan: Aylin Türk