Otomotiv sektörü ülkemiz sanayisinde büyük bir role sahiptir. Gelin bu sektörün ülkemizdeki tarihçesine ve başlangıcına biraz yakından bakalım.

Başlangıç 1954-1968

Ülkemizde otomotiv üretimi ilk olarak 1954 yılında kurulan Jeep fabrikası ile başlamıştır. Burada hem tarım amaçlı kullanıma uygun jeep modeli üretilirken hem de askeri amaçlı Türk Willys, Overland askeri cip ve kamyonetleri ile Büssing kamyonlarının yapımına başlanmıştır. Bundan bir yıl sonra ise ticari araç üretimi başlamıştır. Üretim 1955 yılında Federal Türk Kamyonu A.Ş. adıyla, tamamı Türk kadrosundan oluşan ekip ile çalışmalarına başlamıştır. Yıl 1959 olduğunda ise Ford ve Koç Holding ortaklığıyla OTOSAN kurulmuş ve ülkemiz ilk binek otomobil üretimine başlamıştır. OTOSAN markası 1959 yılı itibariyle tamamı yine Türk kadrosundan oluşan ekibiyle beraber günde 4 adet Ford Consul otomobil ile 8 adet Ford Thames kamyon üretimine, 1967 yılında da hafif ticari araç Ford Transit üretimine geçmiştir.

Daha sonra Federal Türk Kamyonları A.Ş. OYAK tarafından satın alınıp yabancı International Harvster ortaklığıyla Türk Otomotiv Endüstrileri A.Ş. adını almıştır. Bu marka ise kamyon, otobüs, minibüs, traktör, kamyonet, pick-up ve REO marka askeri araçlar ile şasi, radyatör, benzin deposu, tampon ve şasi ara malzemesi gibi çok çeşitli üretimler yapmıştır.

Bütün bu üretimler dışında 1966 yılında ilk kayda değer seri üretim otomobil ise ülkemiz tarafından OTOSAN ve İngiliz Reliant firmasının prototip üretimini ortak olarak yaptığı ANADOL olmuştur. ANADOL otomobili tüm mekanik parçaları Ford firmasından tedarik edilerek ülkemizde seri üretim olarak yapılmış ve uzun yıllar ülkemiz ile özdeşleşmiş bir model olmuştur.

1968-1980 Gelişim Dönemi

ANADOL üretiminin ardından tüm yabancı firmalar Türkiye pazarında yer edinmek amacıyla yerli ortaklar bularak çeşitli üretimlere başlamışlardır.

1968 yılında kurulan TOFAŞ firması 1971 yılında İtalyan Fiat lisansı ile Murat 124,

1969 yılında kurulan OYAK-Fransız Renault ortaklığı ile 1971 yılında Renault 12,

1975 yılında ise Çiftçiler otomotiv ise Volkswagen lisansı ile Volkswagen EA 489 üretilmiş, ek olarak Isuzu lisansıyla Anadolu grup firması da üretimde bulunmuştur.

Tüm bu dönemi kısaca özetlemek gerekirse, başlangıçta askeri olarak başlayan bu üretim ileriki yıllarda büyüyen pazar sayesinde yerli-yabancı ortaklıklar sektörünü büyütmüş ve otomotiv sektörünü sanayimizde önemli bir yere getirmiştir.

Hazırlayan: Gökberk Bahçavan