Günlük yaşantımızın her yerinde olan aynalar kendimizi görmemizi sağlayan araçlardan daha fazlasıdır. Güvenli araba kullanımı, mikroskop gibi aletlerde inceleme yapmak, evlerin salonunda dekoratif amaçlı olarak kısacası birçok yerde kullanılmaktadır.

Tarihçesi 14. yüzyıla kadar uzanan aynalar, önceleri metal yüzeyler parlatılarak yapılırdı. Daha sonraları Venedikliler, kalay yaprağını cıva amalgam ile kaplamadan sonra üzerine cam levha yerleştirmek koşullu ile ayna elde etmenin yolunu buldular. Günümüzde günlük kullanım amacı ile üretilen aynalar ise Alman kimyacı Justus von Liebig tarafından 1800’lü yıllarda geliştirilmiştir.

Günlük hayatta kullandığımız aynaların yapımında kullanılan temel malzeme boş bir camdır. Üretim işlemi, camın su ve toz halindeki seryumoksit ile basınç yardımıyla yüzeyinin temizlenmesiyle başlar. Ardından mineralsiz sıcak su ile durulanır. Temiz camın arka yüzeyi sıvılaşmış teneke ile kaplanarak ön yüzeyine uygulanacak olan gümüşün yüzeye tutunabilmesi sağlanır. Kimyasal etkinleştirici ile karıştırılmış olan sıvı gümüş, ön yüzeye uygulamasından sonra saniyeler içerisinde katılaşarak camdan aynaya geçiş başlar. Yüzeyde kalan fazla gümüş püskürtücüler ile uzaklaştırılır. Ayna yüzeyindeki gümüş sırı koruyabilmek için iki kat boya ve bir kat bakır uygulanır. Daha sonra, ayna fırına verilerek üzerinde bulunan nem kısa süre içinde buharlaştırılır ve boya kurutulur.

Fırınlama işleminin devamında ayna, bir dizi silindirin de yardımı ile asitle yıkanarak ön yüzeyinde kalan artık boya ve metalden arındırılır. Artık ayna hazır durumdadır. Yoğun ışık altında hava kabarcığı veya herhangi bir kusurunun olup olmadığı kontrol edilir. Hava kabarcığı varsa eğer o bölüm kesilerek atılır. Üretiminde bir sorun olmayan aynalar, ince çalışan makinelerle istenilen ölçüde kesilerek son halini alır.

Düz, küresel ve parabolik çeşitleri bulunan aynalar, ışığı yansıtma açılarında bulunan farklılıklar sayesinde teleskopta mikroskopta, dikiz aynalarında, mağazalarda ve lunaparklarda olmak üzere birçok alanda yer almaktadır.

Hazırlayan: Hilal Ebru Tandoğan