Değişen Dünya koşulları ve gelişen teknolojinin de yardımıyla bilim insanları, her geçen gün evrenin sırrını çözmeye biraz daha yaklaşıyor ve bu amaçla birçok çalışma yapıyor. Dünya’nın ikinci büyük ekonomisi olan Çin, bu araştırmaların önemli bir kısmında rol oynamakta. Daha önce “Yapay Ay” çalışmalarıyla gündeme gelen ülke bu defa “Yapay Güneş” üzerine çalışmalara başladı. Orijinal adı “Experimental Advanced Superconducting Tokamak (EAST) Reaktor “ olan proje Plazma Fizik Enstitüsü tarafından yürütülüyor. EAST reaktörünün güneşte gerçekleşen nükleer füzyon tepkimelerinin bir benzerini oluşturması amaçlanıyor. Reaktör sayesinde elde edilen ısı kapalı bir plazmanın içerisine depolanıyor ve geliştirilen bu plazma ısıyı içerisinde hapsediyor, böylelikle plazma içinde kalan ısı enerjiye dönüşüyor. Çalışmaları devam eden projenin belki de en büyük amacı yeni ve temiz bir enerji kaynağı elde edebilmek. Eğer çalışmalar başarılı olursa bu reaktör sayesinde fosil yakıtlardan çok daha fazla miktarda enerji üretebilecek ve fosil yakıtlardan kaynaklanan özellikle karbon salınımı gibi geleceğimiz için çok büyük tehdit oluşturan durumlardan korunabileceğiz. Şu an ki teknolojik gelişmeler göz önüne alındığında projenin hayata geçmesi henüz mümkün değil. Projenin gerçekleştirilebilmesi için güneşten kat kat daha fazla ısıya dayanabilecek çekirdeklerin geliştirilmesi gerekiyor. Eğer bu çekirdeklerin geliştirilmesi söz konusu olursa enerji üretiminde yeni bir çağ başlayacak. Çin Ulusal Nükleer Şirketi Başkanı Duan Xuru proje temeli 1950’lere dayanan reaktörü oluşturma sürecinin bu yıl tamamlanacağını duyurdu. Çok geniş yatırım kapasitesine sahip olan Çin’in gerekli şartlar sağlandığında projeyi 3-4 yıl içinde tamamlaması bekleniyor. Geliştirilen tokamağın içindeki iyonların 100 milyon dereceye ulaştırılması hedefleniyor ki bu rakam Güneş’teki iyonların yaklaşık 7 katı sıcaklığına denk geliyor. Füzyon reaktörünü oluşturmanın koşullarından biri de iyonların bu sıcaklığa ulaşmasını sağlamak. Bu amaçta çalışmalarına devam eden Çinli bilim insanları geçtiğimiz Kasım ayında plazmadaki elektronları 100 milyon, iyonları ise 50 milyon derecelik ısıya ulaştırmayı başardıklarını açıklamıştı. Gidişatı umut vadeden bu proje belki de başka bir gezegende yaşama arayışımızı bir süre daha ertelememizi sağlayacak.

Hazırlayan: Ayçe İdil Sütcü