İngiliz kökenli Alan Turing 1912 yılında Londra’da dünyaya geldi. Turing okuma konusunda ilk başta zorlansa da Reading Without Tears (Acı Çekmeden Okumak) adlı kitabın bir nüshasının eline geçmesiyle üç haftada okumayı kendi kendine öğrendi. Dehası küçük yaşta fark edilen Turing 6 yaşında St. Micheals okuluna kayıt oldu. Burada da kendini belli eden Turing 1926 yılında o dönemlerde özellikle Antik Yunanca ve Latince olmak üzere dil ağırlıklı eğitim veren ünlü Shelborn okuluna kabul edildi. Turing, Shelborn’da eğitim gördüğü sırada bir derste ünlü Gregor [1]^(X) tanjantının değerlerini hesapladı. Sorunun 200 yıl önceden kalma olduğunu bilmeyen Turing sorunun cevabını hocasına sordu. Sorunun cevabını bilmeyen öğretmeni ise kopya çektiğini düşündü ve durumu okul müdürüne bildirdi.

Turing’ in matematik dehasını gören okul müdürü, Alan’ ın ailesine böyle zeki bir öğrencinin burada boşuna vakit kaybettiğini ve başka bir okula gitmesinin daha yararlı olacağını belirten bir mektup yazdı.

Yıl 1939’a geldiğinde Avrupa’da savaş kapıya dayanmıştı ve Nazilerin Polonya’ya girmesiyle savaş başlamış oldu. Teknolojik ve askeri bakımından güçlü olan Nazi Almanya’sı birçok Avrupa ülkesini işgal etmeye başladı. Savaşın devam ettiği kritik yerlerden biri de denizdi. Alman U-Botları ve İngiliz savaş gemileri arasında kıyasıya bir mücadele vardı. Batırılan bir Alman denizaltısına teftişe giden İngiliz donanma görevlileri fişe takılı hala çalışmakta olan bir Enigma şifreleme makinesi buldu. Bir Nazi donanma kodunu kırmak savaş açısından mühim bir gelişmeydi ve o zaman Dışişleri Bakanlığında İletişim Dairesinde memur olan Turing, bunun gibi kodları kırmak için kurulan teşkilatın tam ortasında duruyordu. Ulusal Fizik Laboratuarında ilk programlı ve hafızalı bilgisayarların tasarımını yapan Turing işi yarıda kesilerek bu iş için görevlendirildi ve gizli kod kırma üssüne gönderildi. İlk önemli görevi de Enigma makinesi olan Turing, bu sayede yapay zeka çağının da başlamasına vesile olacaktı. Kısa sürede “Prof.” olarak tanınmaya başlanan ve materyalist bir düşünür olan Turing şifreleri insandan daha çok bir makinenin çözebileceğine inanıyordu. Bu yüzden de Enigma makinesi için 2 metre boyu ve genişliği olan nerdeyse 1 ton ağırlığında olan bir makine yaptı. Bu makine 30 enigma makinesine karşılık gelecek bir işlev gücüne sahipti. Burada gösterdiği gayretle savaşı Müttefik devletlerin kazanmasında büyük ölçüde katkı sağlayan Turing, savaş boyunca yaptığı çalışmalarla Kriptoloji biliminin gelişmesine de vesile oldu. Eşcinsel olan Turing, hormon tedavisine dayanamadı ve içine siyanür koyduğu bir elmayı yiyerek hayata veda etti. Günümüzde Iphone markasının sembolü olan ısırılmış elma şeklinin de buradan esinlenerek geldiği söylenmektedir.

2014 yılında, 2.Dünya Savaşı’nın en şiddetli olduğu dönemde enigmaları kırarak savaşın kaderini değiştiren Alan Turing’in hayat hikayesinin konu alındığı “The Imitation Game” adlı bir sinema filmi vizyona girdi. Alan Turing’in başarı öyküsünü anlatan bu filmi izlemenizi tavsiye ederiz.

Hazırlayan: Yusuf Çetinkaya