İnsanlar tarih boyunca hem vahşi doğada hem de modern hayatta sayısız karmaşık problemle karşı karşıya kalmıştır. İnsanlar yaşadıkları problemler için çözüm aramışlar ve çoğu kez doğayı gözlemleyerek ilham almışlardır.  Zaman içinde doğayı gözlemlemek vazgeçilmez olmuş ve günümüze kadar birçok meslek dalına yayılmıştır.

Biyomimetik olarak adlandırılan bu yöntem, insanların karmaşık problemlerini çözmek amacıyla doğa sistemlerinin, modellerinin ve unsurlarının taklit edilmesidir. Canlılar jeolojik zaman içerisinde seleksiyon ve adaptasyon ile ihtiyaçları olan yapıları geliştirmiştir. Makro ve nano ölçekte incelenen biyolojik yapılar teknolojinin gelişmesine katkıda bulunmuştur. Aerodinamik yapıların, uçak sistemlerinin, su altı sistemlerin ve güneş enerjisi sistemlerin gelişmesi biyomimetik sayesinde gerçekleşmiştir.

1950’lerde biyofizikçi ve polimat Otto Schmitt doktora araştırması sırasında Schmitt tetikleyicisini geliştirirken, kalamardaki sinirlerin yayılım sisteminden faydalanmasıyla biyomimetik kavramını geliştirdi. İlk zamanlar sadece bir bakış açısı olarak görülen biyomimetik, 1997 yılında Janine Benyus tarafından yazılan Biyomimikri: Doğadan İlham Alan İnovasyon kitabıyla popüler hâle geldi.

Diğer taraftan geçmiş tarihte biyomimetiğin farkı örneklerini görmekteyiz. Kuşların anatomisi ve uçuşunun keskin bir gözlemcisi olan Leonardo da Vinci, bilimin ve mühendisliğin ilk örneklerinden olan yarasa kanatlarının yapısına dayanan uçan makineyi inşa etmiştir. Ayrıca Wright Brothers’ın da 1903 yılında uçakları tasarlarken güvercinleri gözlemledikleri söylenmektedir.

1.5-40 °C değişken sıcaklıkta termit höyüklerini sabit sıcaklıkta tutan sistem, araştırmalar sonucunda Eastgate Center’da kullanılmaktadır. Lawrence Berkeley Ulusal Laboratuvarı’ndaki araştırmacılar tarafından, kemiğin mekanik özelliklerine eşleşen mineraller ile alümina ve epoksi tabakalı kompozitler geliştirildi. PolyJet baskı ve 3D baskı gibi teknolojiler de doğal malzemelerin karmaşık mikro ölçekli mimarisini taklit ederek gerçekleşmektedir.

Biyomimetik, günümüzde de hâlâ çalışmalarını sürdürmektedir. Doğadaki çeşitli canlıların hayatta kalmak için geliştirdikleri yöntemler insanlık tarafından aydınlatılmakta ve gelecek nesil çözümlerde kullanılmak üzere yeni projelerin yapımına uygulanmaktadır.

Hazırlayan: Ünsal Muslu